Co zrobić w przypadku zatrzymania przez policję, ABW lub CBŚP?

W przypadku zatrzymania, przede wszystkim należy w miarę możliwości zachować spokój i podporządkować się poleceniom. Funkcjonariusz, który dokonuje zatrzymania ma obowiązek podać swoje imię i nazwisko, stopień służbowy i podstawę prawną oraz przyczynę podejmowanych czynności. Funkcjonariusz nieumundurowany ma obowiązek okazać legitymację służbową, w sposób umożliwiający zanotowanie danych w niej zawartych.

Zatrzymanemu, na jego żądanie,  należy umożliwić kontakt z adwokatem, a także bezpośrednią z nim rozmowę. Tylko w wyjątkowych przypadkach przy tej rozmowie obecny może być funkcjonariusz. Na żądanie zatrzymanego należy powiadomić też osobę najbliższą, pracodawcę lub uczelnię.

Jeżeli podczas zatrzymania obecni są domownicy, powinni oni zapamiętać jak najwięcej szczegółów dotyczących podstawy zatrzymania,  rodzaju formacji jaka uczestniczyła w zatrzymaniu (CBŚB, ABW) oraz nazwy organu na którego polecenie zostało dokonane zatrzymanie. Ważne jest także ustalenie miejsca gdzie zatrzymany będzie konwojowany. Te informacje umożliwią szybką i skuteczna pomoc adwokata. Zatrzymany powinien powstrzymać się od komentowania i próby „wyjaśnienia” sprawy. Każde słowo, nie tylko to dotyczące podstawy zatrzymania czy samych zarzutów, może być w formie notatki policyjnej wykorzystane przeciwko zatrzymanemu, a w przyszłości oskarżonemu. Zatem najlepszym zachowaniem jest poddanie się poleceniom policjantów i oczekiwanie na przyjazd adwokata. Każdy przypadek jest odmienny. Osobiście jednak odradzam pochopne uleganie namowom funkcjonariuszy, którzy deklarują posiadanie niezbitych dowodów, do przyznawania się, czy poddawania się określonej  karze. Nie należy działać pochopnie, nawet w obawie przed aresztowaniem. Należy pmiętać, że to ni epolicjanci decydują o tym czy areszt będzie stosowany. Ważne jest, że nawet będąc przesłuchiwanym jako świadek, przysługuje prawo do odmowy odpowiedzi na pytania, jeśli jej udzielenie może zaszkodzić przesłuchiwanemu. Osoba podejrzana może w ogóle odmówić składania wyjaśnień i odpowiedzi na jakiekolwiek pytania. Warto skorzystać z tego prawa, szczególnie gdy w czynnościach nie bierze udział adwokat. Nawet jeśli sprawa nie wydaje się poważna, a zatrzymany jest przekonany o swej niewinności, lepiej na spokojnie przemyśleć swoją sytuację procesową, przygotować się do wyjaśnień i złożyć je w późniejszym termie z udziałem adwokata – najlepiej adwokata od spraw karnych. Nie należy tez podpisywać bez dokładnego przeczytania żadnych okazywanych dokumentów.  W razie odmowy powiadomienia adwokata, o fakcie żądania jego udziału w czynnościach należy oświadczyć do protokołu przesłuchania.

Zatrzymanie nie może trwać dłużej niż 48 godzin. Po tym czasie organ, który dokonał zatrzymania ma obowiązek zatrzymanego zwolnić albo wystąpić do sądu rejonowego z wnioskiem o zastosowanie tymczasowego aresztowania na określony czas (nie dłuższy niż 3 miesiące). Sąd Rejonowy musi wniosek taki rozpoznać w ciągu 24 godzin i zatrzymanego zwolnić albo określić czas trwania tymczasowo aresztowania. Od postanowienia o zastosowaniu tymczasowego aresztowania zatrzymany lub ustanowiony adwokat może w terminie 7 dni wnosić zażalenie do sądu okręgowego.